Lirik Şiir Nedir? Özellikleri, Örnekleri ve Temsilcileri 

Lirik Şiir Nedir? Özellikleri, Örnekleri ve Temsilcileri 
0

Lirik şiir; duyguların en üst seviyede tutularak kaleme alındığı eserlerdir. Lirik şiir Türk ve Dünya Edebiyatında önemli şairler tarafından temsil edilir. Kahramanlık, sevinç, üzüntü, coşku gibi duyguların en üst seviyelerde ortaya konarak işlendiği eserler lirik şiir olarak adlandırılır.

Lirik Şiir Nedir?

Lirik şiir; Yunanca lyricos, Fransızca lyrique, Latince lyricus kelimelerinden türeyerek Türkçe diline dahil olur. Kelimenin sözlük anlamı; coşkun, ilhamlı, dolu manalarına gelir. Edebiyatta önemli eserleri bünyesinde toplayan lirik şiir; felaketler karşısında duyulan üzüntü, acı; toplumsal mutluluk, sevinç; aşk, özlem gibi pek çok bireysel duygunun konu alınabileceği eserleri kapsar. Bu eserler okunduğunda karşısındakini etkisi altına alan duyguyu anında hissettiren niteliklere sahiptir. Hümanizm düşüncesinin lirik şiir ile birlikte doğduğu düşünülür.

Lirik Şiir Özellikleri Nelerdir?

Belli başlı lirik şiir özellikleri şu şekildedir:

  • Dünya Edebiyatı’nda romantik şiir ile eş zamanlı olarak gelişim gösterir.
  • Lirik şiirler, okuyucunun duygularını canlandırırken iç dünyasına hitap eder.
  • Bu şiir tarzının isminin temeli Eski Yunancada saz manasına gelen lyra kelimesine dayanır.
  • Özlem, acı, ayrılık, hasret, sevinç, aşk, hüzün gibi duygular konu edilir.
  • Lirik şiirin konuları coşku uyandırıcı etkileyiciliğe sahip olarak ortaya konur.
  • Nesnel dünyadan kaynaklı ortaya çıkan duygu ve düşüncelerin okuyucunun iç dünyasını saran bir etkisi vardır.
  • Eski Türk Edebiyatı’nda kopuz isimli saz eşliğinde lirik şiirler okunur.
  • Halk Edebiyatı’nda yer alan; güzelleme, koşma, semai günümüzdeki lirik şiirin karşılığı olarak nitelendirilebilir.
  • Divan Edebiyatı’nda yer alan gazel, şarkı, murabba gibi türler de lirik şiir ile eş değer niteliktedir.
  • Tanzimat Dönemi zamanlarında ise rebabi olarak adlandırılan bu şiir türünün adı, bir çeşit telli çalgı aleti olan rebab’dan türetilmesi ile oluşturulur.

Lirik Şiirin Örnekleri Nelerdir?

Türk Edebiyatında yer alan örnekleri şu şekildedir:

Ahmet Muhip Dıranas;

  • Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak,

Ben aşkımla bahar getirdim sana;

Tozlu yollarından geçtiğim uzak

İklimden şarkılar getirdim sana.

Necip Fazıl Kısakürek;

  • Dağda dolaşırken yakma kandili

Fersiz gözlerimi dağlama gurbet.

Ne söylemez, akan suların dili

Sessizlik içinde çağlama gurbet.

Lirik Şiirin Türk Edebiyatındaki Temsilcileri Nelerdir?

Lirik şiirin Türk Edebiyatındaki temsilcileri şu şekildedir:

  • Yunus Emre, Fuzuli, Nedim, Şeyh Galip,  Karacaoğlan, Âşık Ömer, Türk Edebiyatı’nın lirik şairleri arasında yer alırlar.
  • Eserleri ile evrensel boyutta ün kazanan bu şairler; Halk, Divan, Tanzimat Edebiyatı dönemleri gibi pek çok dönem ile bir araya gelirler.
  • En etkileyici lirik şiirler arasında Fuzuli’nin Su Kasidesi ve Mehmet Akif Ersoy’un Bülbül isimli eserler sıklıkla bahsedilir.

Lirik Şiirin Dünya Edebiyatındaki Temsilcileri Nelerdir?

Lirik şiirin Dünya Edebiyatındaki temsilcileri şu şekildedir:

  • Lirik şiirin bilinen ilk temsilcileri Sappho (MÖ 612) ve Alkaeus (MÖ 6. yüzyıl)’tır.
  • Dünya Edebiyatı’nda geniş bir yere sahip olan lirik şiirin usta şairlerden oluşan temsilcileri vardır.
  • Victor Hugo, Musset, Lamartine gibi ünlü isimler lirik şiir temsilcileri arasında yer alır.
  • Fransız şairler arasında; Lamartine, Paul Valéry yer alır.
  • Alman şairlerden Goethe ön plandadır.
  • İngiliz şairleri arasında; Milton, Shakespeare, Shelley, Byron, Keats dikkat çeker.
  • Macar şairi Petöfi ve İtalyan şairi Dante Alighieri bu şiir tarzında ustaca eserler ortaya koyan isimler arasında yer alırlar.

Lirizm Nedir?

Lirizm; kişisel duyguların, iç dünyanın esin yoluyla, coşkulu ve etkileyici şekilde anlatılması durumu olarak adlandırılabilir. Müzik ve resim gibi çeşitli sanat dallarında da isminden söz ettiren lirizm karamı; edebiyatta, belirli bir ölçü ve kurallar dahilinde ortaya konan duygu yüklü şiirleri temsil eder. Lambic, trochaic, anapestic, dactylic gibi ölçüler ile lirizm ortaya konur.

Özenle hazırladığımız içeriğimizin ardından “Saf Şiir Anlayışı” başlıklı içeriğimizi de okuyarak öğrenmeye devam edebilirsiniz.

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir