Parnasizm akımı 19. Yüzyılın ikinci yarısında Fransa’da, şiirde romantizm akımına tepki olarak doğmuştur.
Parnasizm Akımı nasıl ortaya çıktı?
Aynı görüşe sahip olan şairlerin, Fransa’da yayımlanan Le Parnasse Contemporain Dergisi etrafında toplanıp görüşlerini açıklamalarıyla ortaya çıkmıştır. Aynı dönemlerde genellikle mensur eserlerde kendini gösteren realizm ve natüralizmin etkilerini şiirde parnasizm akımı gösterir. Parnasizim akımı “şiirde gerçekçilik” olarak da bilinir. Bir bakıma temelinde realizm ve natüralizm akımının olduğunu söylemek mümkündür. Bunların sonucunda ortaya çıkan bu şiir anlayışı ile, romantizmin etkisiyle şiirde oluşan duygusallık ve bireysellik aşılmaya çalışılmıştır.
Parnasizm Akımı Özellikleri
Parnasizm temeline gerçeklik olgusunu koymuştur. Bu gerçeklik olgusu güçlü bir gözlemle dış dünyanın gerçeklerini ve insana özgü özellikleri şiirin verdiği imkanlar çerçevesinde şiire sokar.
Dış dünyanın gözlemlere dayanarak şiire yansıtılması, romantizmden gelen hassasiyetle birlikte görülenlerin bireysel duygusallıkla birlikte aktarılmasına tepki olarak ortaya çıkmıştır.
“Sanat için sanat” görüşünü benimseyen parnasyen şairler, şiirde toplumsal faydayı önemsemek yerine sanatsal hüneri, beceriyi ön planda tutarlar.
Parnasyen şairler şiir üzerinde bir kuyumcu titizliğiyle çalışırlar. Çünkü onlar için şiirin içeriğinden çok ahengi, dil ve üslubu dış görünüşü üzerinde büyük bir titizlikle durmuşlardır.
Şiirin tekniğini büyük bir titizlikle ele alırken temasında da adeta bir ressam gibi kelimelerle bir tablo oluşturmayı amaçlamışlardır. Nasıl ki bir tablo da renk ve şekillerin ahengi uyumu sağlanıyorsa, şiirde de kelimelerin ahengi sağlanmıştır. Yani şiiri ışık, renk, gölgeler ve renklerle oluşturmayı amaçlarlar.
Şiirde tek bir kültüre bağlı kalmamışlar özellikle de Yunan ve Latin kültüründen etkilenmişler, mitolojiyi şiire sokmuşlardır.
Tarihte yer edinmiş olaylar şiirde imkanlar çerçevesinde yeniden yorumlanmıştır.
Biçimsel açıdan “mükemmelliyetçiliği” amaçlayan parnasyen şairler en çok sone nazım biçimini kullanmışlardır.
Sanatı sadece “güzellik” çerçevesinde sınırlandırmışlardır. Seçkin zümreye seslenen parnasyen şiir anlayışı, tasvire dayalı bir anlayışa sahip olduğu için “tasvirci şiir” olarak da bilinir.
Parnasizm Sanatçıları
Bu akımın başlıca temsilcileri ise Theophile Gautier, François Coppee, Theodore de Banville, Jose Maria de Heredia gibi isimlerdir.
Bu akımın Türk edebiyatındaki en önemli temsilcisi Tefik Fikret’tir. Bazı izleri de Yahya Kemal’de görmek mümkündür.
