Sabahattin Ali, Eğridere’de 25 Şubat 1907 yılında dünyaya gelmiştir. Ölümü ise 2 Nisan 1948 tarihinde henüz 41 yaşındayken olmuştur. Edebiyat dünyasına, bu kısa hayatında “klasik” olabilecek eserler bırakmıştır.
Sabahattin Ali Kimdir?
Sabahattin Ali, asker ve aynı zamanda aydın olan bir Salahattin Bey ve kendisi de asker çocuğu olan Hüsniye Hanımın iki evladından en büyüğüdür. Babası Jön Türk destekçisi olduğu için Sabahattin ismi de Prens Sabahattin’den gelmektedir.
Sabahattin Ali’nin kim olduğunu anlamak için hayatını da bilmek durumundayız. Nitekim Sabahattin Ali
Hayatı boyunca histerik bir anne ve evin tüm yükünü alan bir baba ile yaşamıştır. Kendisi de tüm çocukluğu boyunca annesi ile uğraşmış ve kardeşinin sorumluluğunu almıştır. Babası için yazdığı “BABAM” şiiri de bu hayatın bir ürünüdür.
Sabahattin Ali, dünyaya geliş zamanları mukabilinde Osmanlı olarak doğup Türk vatandaşı olarak hayata gözlerini yummuştur. Kendisi bu yüzden Kurtuluş Savaşına şahit olmuş, bir ülkenin küllerinden doğmasına bizzat tanıklık etmiştir. Bu ikilem eserlerine de yansımıştır.
Meslek olarak babasının mesleğini seçmek istemiş ama döneminde asker alımları kapatıldığı için Darülmuallim yani öğretmen okuluna gitmiştir. Kendisi Almanca öğretmenidir. Almancasını geliştirmek üzere devlet desteği ile bir yıldan biraz fazla Almanya’da yaşamış, oradan dönüşte ilkokul ve ortaokul öğretmenliği yapmıştır.
Sabahattin Ali’nin hayatı
1930 yılında Sabahattin Ali, Nazım Hikmet ile tanışmıştır. Bu dönemde toplumcu gerçekçi akıma kendisini kaptırmıştır. İlk tutuklanma da bir iftira üzerine bu yıllarda gerçekleşir. Onup tutuklanıp 3 ay hapis yatması karakterini ve düşünce dünyasını derinden etkileyecektir. 3 ay sonra masum olduğu anlaşılsa da tutuklanma süreci devam etmiştir. 1931 eserinde meşhur eseri Kuyucaklı Yusuf’u tefrika ederken ihbar üzerine Atatürk’e hakaret ettiği gerekçesiyle 1932 senesinde tutuklanır 1933 senesinde serbest kalır. Ama aslında bu şiir, Atatürk’e hakaret değil bir dönem eleştirisidir.
Neredeyse her aydının bir kez geçtiği Sinop Cezaevine o da düşmüştür. Göklerde Kartal Gibiydim ve Aldırma Gönül bu dönemin ürünleridir.
Sabahattin Ali aralıklı olarak çeşitli düşünce suçlarından dolayı hapis yatar. Gerçekten de sudan nedenlerle sürekli ihbar edilmiş ve aralıklarla hapse girip çıkmıştır. Dolayısıyla artık memuriyeti de yoktur. Gazetecilik zamanlarında da yazdıkları hakkında kendisine pek çok kovuşturma, soruşturma açılır. Hatta Aziz Nesin’e ait olan bir yazıyı sorumluluğu üstelenerek hapis yatar. 3 ay hapse mahkum olur. En kısa hapsi de 12 gün sürer.
Sabahattin Ali’nin ölümü
Sabahattin Ali cinayete kurban gitmiştir. Kendisi, sürekli tutuklanmaktan ve izlenmekten bıkmıştır. Hatta gazeteciliği bırakıp bir kamyon almış ve nakliye işlerine başlamıştır. Fakat yine takip edilmiştir. Yurt dışına çıkıp kendisine orada yeni bir hayat kurmak ister ama pasaport başvurusu reddedilir. Bunun üzerine kaçak yollardan gitmek ister ama onu götüren Ali Ertekin tarafından “milli duygularını incittiği ve kendisinde nefret uyandırdığı için” feci şekilde öldürülür. Sadece dört yıla mahkum olan Ali Ertekin cezasının çok az bir kısmını yatıp af ile serbest kalır.
