Saf bir diğer adıyla öz şiir anlayışı ne demektir? Özellikleri nelerdir ve hangi sanatçılar bu anlayışı benimsemiştir? Saf şiir anlayışı ile tüm merak ettiklerinizi bu yazıda kaleme aldık.
SAF (ÖZ)ŞİİR NEDİR?
Saf (Öz)Şiir, anlayışı Türk Edebiyatında Ahmet Haşim ile başlamıştır. Ahmet Haşim’in “Şiir Hakkında Bazı Mülhazalar” adlı, Türk edebiyatında da ilk poetika örneği de sayılan makalesiyle saf şiir anlayışı başlamıştır. Özellikle Batı edebiyatında bulunan Paul Valery’nin şiire bakış açısı önemli etken olmuştur. Şiiri her şeyin üzerinde tutan ve şiir dili oluşmasını sağlayan Paul Valery Türk Edebiyatında Ahmet Haşim, Yahya Kemal, , Cahit Sıtkı Tarancı, Ahmet Muhip Dıranas, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ziya Osman Saba… gibi isimleri de etkilemiştir.
SAF ŞİİR ANLAYIŞI VE ÖZELLİKLERİ NEDİR?
Saf Şiir anlayışı, her türlü ideolojiden uzak olarak 1940 – 1960 yıllar arasını kapsayan dönemde varlığını sürdürmüştür. Şairler bu dönemde şiiri sadece şiirini kendi ilke ve kurallarına göre yazma endişesi içine girmişlerdir. Şiirde her türlü ideolojik sapmanın dışında kalınması ve sadece okuyucuda haz uyandıran şiir yazma eğilimi ön planda tutulmuştur. Bu dönemdeki sanatçıların görüşü ise; “Sanat sanat içindir.” anlayışıyla bütünleşmiştir. Fransız sembolist şairlerden Paul Valery, Paul Verlaine, Baudelaire ve Mallarme gibi dili her şeyden üstün tutan görüşlerinden ve divan şiirinin biçimci yapısında da fazlaca etkilenmişlerdir. Bu dönemin üzerinde, önceki dönemlerde saf şiiri savunan Ahmet Haşim ve Yahya Kemal’in de etkisi oldukça büyüktür.
Saf Şiir anlayışına göre önemli olan şey; ‘iyi ve güzel şiir’ yazabilmektir. Şiirde biçim, özgünlük ve yaratıcı imgeler kullanılmasına önem vermişlerdir. Kendilerince bir şiir dili oluşturduklarından dolayı günlük dilden uzaktadırlar. Şiir her daim soylu bir sanat olarak görülmüştür. Anlatılan konular, bireyin iç dünyası, yalnızlığı, özlemi, ölüm vs.. gibi konulardan bahsederken kaygı içerisine girmişlerdir. Şiirde dizeye çok fazla önem vermişlerdir. Hatta en büyük değerleri dize ve dil olmuştur. Şiirde müzikaliteye çok önem vermişler; ahengi ise söyleyiş tarzı ve kafiyeyle sağlamışlardır. Saf şiir savunucularının disiplinli bir çalışma tarzına sahip olmaları; gelenekle moderni birleştirmeyi, hece ölçüsünü ise modern şiirle birleştirmeyi sağlamıştır. Şiirde genel itibariyle yerli unsurlara yer vermemeyi yeğlemişlerdir. Estetik tavrın ön planda olduğu bu şiir anlayışında didaktik bilgiden uzak durup, insanda uyandırdığı imgelerle estetik duyarlılığı korumayı hedeflemişlerdir. Bu dönem şairlerimizde Sembolizm akımının izleri görülmektedir. Bu dönem içerisinde bulunan Yedi Meşale topluluğu da bu anlayışa yakın bir sanat anlayışını savunmuştur.
SAF (ÖZ) ŞİİR ANLAYIŞI TEMSİLCİLERİ KİMLERDİR?
Saf (Öz) Şiir anlayışı temsilcileri:
- Necip Fazıl Kısakürek
- Asaf Halet Çelebi
- Ziya Osman Saba
- Ahmet Hamdi Tanpınar
- Ahmet Muhip Dıranas
- Cahit Sıtkı Tarancı
Yedi Meşale Topluluğu içerisinde bulunan sanatçılar:
- Sabri Esad Siyavuşgil
- Yaşar Nabi Nayır
- Muammer Lütfi Bahşi
- Vasfi Mahir Kocatürk
- Cevdet Kudret Solok
- Ziya Osman Saba
- Kenan Hulusi Koray
