İnsanoğlu doğası gereği, hırslı ve istekli bir yapıya sahiptir. Özellikle bir başkasından kötülük gördüğünde ve buna gücü yetmediğinde, ah ederek ondan gördüğü kötülüğün bir şekilde karşılığını bulmasını ister. Peki, ah nedir? Ah almak ve etmek ne demektir?
Ah Nedir?
Ah; Bir acı nedeniyle iç çekerek yakınmak anlamına geldiği gibi, beddua anlamına da gelen bir sözcüktür. İnsan kimi zaman çektiği acıyı belirtmek için çeşitli şekillerde ah edip inlerken, kimi zaman ise gördüğü bir kötülüğe karşı gücü yetmediğinde, Allah’tan bir şekilde bu kötülüğün karşılığını vermesini istemesidir.
Ah Etmek ve Ah Almak Ne Demek?
Ah etmek; Kişinin birine karşı olan bedduası veya sitemidir. Ah eden kişi karşısındaki kişiye ettiğini bulması dileğinde bulunacak ifadeler kullanarak, bir nevi beddua eder.
Ah almak ise, beddua almak olarak tanımlanır. Günümüzde insanlara karşı çeşitli zulüm ve kötülükler eden kişilerin başına bir musibet geldiğinde, “aldığı ahlar yüzünden” veya “o kadar ah almanın karşılığını buldu” gibi söylemleri gündelik hayatımızda sıklıkla duyarız.
Özellikle İslam inanışında yaygın olan ah etmek veya almak, Müslüman Türk topluluklarında daha belirgin şekilde kullanılan ifadeler arasındadır. Bu yüzden İslam inanışına sahip olan kişiler başkalarına kötülük ve zulmetmekten imtina ederek, beddua almamaya özen gösteren bir kültürün mirasçılarıdır. Ancak günümüzde gelinen noktaya baktığımızda ise, bunun birazda tartışmaya açık bir konu olduğunu da maalesef söylemek mümkün olacaktır.
Ah Etmek Hakkında Örnek Cümleler ve Anlamları
Kültürümüzde ah almak ve ah etmek üzerine birçok deyim ve kalıp cümle bulunmaktadır. Ah nedir? sorusunun yanıtını daha iyi anlamak için şimdi bu cümlelere daha yakından bakalım.
“Belki boşuna ah ediyorsun. Onun suçu değildir”
Bu cümle yapısında biri suçlu bulduğu birine beddua edip kötülüğünün karşılığını bulmasını isterken, diğer bir kişi ise emin olmadan beddua etmemesi ve onun suçu olmayacağı konusunda uyarıda bulunmaktadır. Bu cümlede ah etmekten çıkarılabilecek bir başka anlam ise, kişinin birine beddua yerine sitem etmesidir. Bu tip cümle yapıları siteme yönelik bir uyarı olabileceği gibi, beddua eden birini uyarmaya yönelikte olabilir.
“Alma mazlumun ahını, çıkar aheste aheste.”
Mazlum birine kötülük ederek onun bedduasını almanın karşılıksız olmayacağı, mazlum hakkını alamasa da Allah tarafından onun hakkının bir şekilde kendine teslim edileceği inanışı ile söylenen bir sözdür. Türk İslam toplumlarında mazlumların ahını almanın kişiyi iflah etmeyeceği ve bu hakkın yavaş yavaşta olsa mutlaka bedduayı alan kişiden bir şekilde çıkacağını ifade eder.
“Mazlumun ahı indirir şahı”
Yine toplumumuzda tarih boyunca söylenen sözlerden biri olan “Mazlumun ahı indirir şahı” sözü de, Türk toplumunun mazlumların bedduasının ne denli çekinilecek bir durum olduğunu en iyi şekilde ifade eden sözlerden biridir. Mazlumun bedduasını alan kişi ne kadar güçlü olursa olsun o bedduanın tutması ve çok güçlü kimselerden bile bir şekilde çıkacağını ifade eden bir sözdür.
“Gönül al, dost al, yoldaş al. Ama ah alma.”
Mevlana’nın ah almak ile ilgili söylediği bu sözde, ah almamaya dikkat edilmesi gerektiğine vurgu yapılmaktadır. Mevlana sözünün devamında ah alan kişinin iflahının zor olduğunu, özellikle alınan ahın bir mazluma ait olmasının beddua alan kişi için büyük sıkıntılara neden olacağının altı çizilmiştir.
“Etme bulma dünyası”
Son olarak bu deyimimiz ise, bir kişinin ettiği kötülükleri bulmasını ifade etmek için söylenmiştir. Yine ah almak ile ilgili olan bu söz, kişinin ettiği kötülüğün karşılığını mutlaka bulacağı anlamında söylenmektedir.
Ah almak veya ah etmek ile ilgili sözleri daha fazla çoğaltmak mümkündür. Her şeyden önce erdemli bir insan olabilmek için ah almamaya özen göstermeli, tüm yaşamımızda bizden başka insanların olduğunu da unutmayarak başkasının hakkına tenezzül etmemeliyiz.
Bu içeriğimizin ardından “Erdem nedir?” başlıklı yazımızı da okumanızı tavsiye ediyoruz.
